5.7 Openbaar groen, (openlucht)recreatie

Toelichting

Klimaatverandering
Ten gevolge van de klimaatverandering is beleid voor klimaatadaptatie in Voorschoten opgesteld. Het beleid heeft o.a. tot gevolg dat verharding wordt vervangen voor groen in de bestaande leefomgeving en nieuwe woongebieden worden zo veel mogelijk vergroend. We brengen zoveel mogelijk klimaatadaptieve groenvoorzieningen aan, zoals schaduwvormende bomen, kruidenrijke heesters en gras en grasvelden met wadi’s. Er wordt veel gebruik gemaakt van inheemse sortimenten in verband met biodiversiteit en duurzaamheid voor een grote insectenrijkdom en minder ziekten en plagen. In woningbouwproject Roosenhorst hebben (deel)opleveringen van het openbaar gebied plaatsgevonden, met uitbreiding van het groenareaal en water. Dit woongebied is klimaatadaptief ingericht.  

Beheerplannen groen en spelen

Het Groenbeheerplan en Beheerplan spelen 2023-2026 worden eind 2022 vastgesteld en treden in 2023 in werking. Hierbij wordt op basis van actuele, betrouwbare en complete kwantitatieve en kwalitatieve informatie van de kapitaalgoederen een nota kapitaalgoederen opgesteld, met een berekening van het benodigde budget per kapitaalgoed. Hiermee komt in beeld of de beschikbare budgetten inclusief hetgeen wat in kadernota 2023 is opgenomen aansluiten bij het te beheren areaal. Hierbij zal naar de onderhoudsniveaus gekeken worden.
In 2022 wordt er een speelruimte visie opgesteld die in 2023 zal worden vastgesteld. Daarnaast zal er in 2023 mede op basis van het vastgestelde klimaatadaptatiebeleid een groenbeheervisie worden opgesteld. In deze visie wordt in zekere mate een bewonersparticipatie-traject meegenomen. De keuze wordt aan de raad voorgelegd waarin de mogelijke financiële gevolgen worden meegenomen. Na vaststelling van de groenbeheervisie als ook de ontwikkeling van een speelruimte visie zal actualisatie van het groenbeheerplan en het speelbeheerplan plaats vinden.

Bomencompensatiefonds
De groene leefomgeving is één van de grote kwaliteiten van Voorschoten, en duidelijk is dat dit zo moet blijven. De gemeente is verantwoordelijk voor het in stand houden van de kwaliteit van de groene leefomgeving waarin bomen zeer waardevol zijn. In Voorschoten is voor het kappen van beschermwaardige bomen een omgevingsvergunning nodig. Volgens het gemeentelijk kapbeleid kan verzocht worden om een bomeneffect  analyse en/of een boomwaarde taxatie. Bij het verstrekken van een kapvergunning voor beschermwaardige bomen wordt meestal compensatie door herplantplicht opgelegd.  

De Bomenbond heeft aandacht gevraagd voor bomen in het bijzonder. In het coalitieakkoord 2022-2026 ‘Voorschoten in verbinding vooruit’ is de mogelijkheid van een bomenfonds onderzoeken genoemd. Wij willen de mogelijkheid onderzoeken om de boomwaardetaxatie te hanteren, als rekenmethode voor compensatie van bomenkap, met herplanting als garantie van het bomenareaal. De boomwaardetaxatie wordt gehanteerd als de actuele vervangingswaarde en in een bomencompensatiefonds gestort. Bij herplanting binnen een jaar kan hiervoor geld uit het fonds teruggevraagd worden.  

Participatie in het groen
Onder de noemer ‘Meedoen met groen’ wordt het adopteren van groen ook in 2023 onder de aandacht gebracht. Inwoners van Voorschoten nemen op steeds meer locaties het beheer van openbaar groen ter hand.  Jaarlijks komen er vijf locaties bij waar inwoners het groen adopteren, inclusief boomspiegels en geveltuinen. Inmiddels wordt circa 1,4 hectare beheerd door inwoners, die actief ondersteund worden door de gemeente.

Betrokkenheid bij de leefomgeving
Met ‘Meedoen met groen’ door de inwoners wordt niet alleen een hogere onderhoudskwaliteit behaald, ook de sociale samenhang in de buurt versterkt. De komende jaren wordt deze activiteit voorgezet.

Landschapstafel Duin Horst & Weide
De samenwerking binnen de Landschapstafel Duin Horst & Weide heeft als doel de kwaliteiten van Duin Horst & Weide te behouden en ontwikkelen, gericht op het waarborgen van authenticiteit, versterken van de vitaliteit en vergroten van de leefbaarheid. In het nieuwe meerjarenprogramma Duin Horst & Weide 2022-2026 zijn diverse onderdelen met betrokkenheid van Voorschoten opgenomen, zoals ‘Hollandse banen als ruggegraat van het gebied’ met bijvoorbeeld wandelverbinding De Horsten – Duivenvoorde, ‘Ecologische netwerken als haarvaten van het gebied’ met bijvoorbeeld het Parklandschap Duivenvoorde en het Groene linten bijenlandschap.
De programma uitvoering dient door betrokken regiopartners geheel zelf verzorgd te worden middels subsidies, omdat de provincie Zuid-Holland géén cofinanciering meer verstrekt.

Uitbreiden voedselplekken voor bijen
De gemeente heeft het openbaar groen beoordeeld op bij-vriendelijkheid, omdat de bij wordt gebruikt als indicator voor de biodiversiteit. Ook in 2023 wordt ingezet op het vergroten van voedselplekken voor bijen door op diverse locaties gazon om te vormen naar gras met kruiden en bloemen. Het maairegime is aangepast voor lang en bloemrijkgras om een aantal voedselplekken te laten staan en later of niet te maaien.
Daarnaast wordt bij vervanging van groen gekozen voor minimaal 50% inheemse en bij-vriendelijke beplanting, waardoor de biodiversiteit in Voorschoten met kleine stapjes toeneemt.

Landschapstafel Leidse Ommelanden
Landschapstafel Leidse Ommelanden staat voor het versterken en ontwikkelen van de kwaliteit van de groene leefomgeving van de Leidse regio. De nieuwe samenwerkingsovereenkomst (SOK) is ondertekend. De bijdrage voor het programmamanagement wordt voortgezet en er wordt doorgegaan met projecten, zoals de Bubble Barrier, die opgenomen zijn in het Uitvoeringsprogramma 2021-2025. Hierin staat het doorontwikkelen van de genoemde ambitie centraal. Dit betekent een accentverschuiving van het versterken van de groene, recreatieve stad-landverbindingen naar meer aandacht voor verdere verstedelijking, landbouwtransitie, energietransitie en klimaatverandering.